Po kilkuletniej przerwie, zabytkowe auta znów wróciły do hali w FSO. Kiedy można zwiedzać wystawę? Gdzie nabyć bilety i ile kosztują?
Fabryki Samochodów Osobowych (FSO) praktycznie nie trzeba przedstawiać. To właśnie z tego zlokalizowanego w Warszawie zakładu wyjeżdżały nowe egzemplarze powszechnie widywanych na polskich ulicach samochodów. Pierwsze były Warszawy, których produkcja rozpoczęła się 6 listopada 1951 roku. W późniejszych latach przy dawnej ulicy Stalingradzkiej (obecnie Jagiellońskiej) powstawały Syreny, Polskie Fiaty 125p, Polonezy, a także kilka modeli Daewoo (Matiz, Lanos). Można powiedzieć, że trwającą praktycznie 60 lat historię zakończył wytwarzany do lutego 2011 roku Chevrolet Aveo. I faktycznie, od tego momentu w FSO nie produkowało już samochodów, ale wytwarzało m.in. niektóre części (układy wydechowe, kolumny McPhersona, zbiorniki paliwa i wiele innych). Aktualnie Fabryka Samochodów Osobowych ma udziały w kilku zależnych podmiotach i formalnie istnieje po dzień dzisiejszy, zatrudniając 1400 pracowników.
Ogromny teren fabryki na warszawskiej Pradze Północ nie przypomina już prężnie funkcjonującego zakładu sprzed dziesiątek lat. Część hal została rozebrana, część popada w ruinę, część nadal wykorzystywana jest jako magazyny lub siedziby innych firm. Niebawem jednak obraz warszawskiej FSO diametralnie się zmieni, bowiem na dawnych terenach fabryki powstanie F.S.O Park – „miasteczko” z terenami zielonymi i budynkami mieszkalnymi, gdzie częściowo zachowane zostanie dziedzictwo tego miejsca. Spółka Okam, która kupiła od FSO teren o wielkości ponad 62 ha, planuje zachować oryginalną bramę i kilka najciekawszych budynków „pamiętających” czasy, gdy w tym miejscu powstawały auta. Pośród nich znalazła się wybudowana w latach 90. lakiernia, gdzie w 2019 roku po raz pierwszy otwarto wystawę aut klasycznych w FSO.
Teraz wyjątkowa ekspozycja powraca w odświeżonej formule, lecz nadal w klimacie budowanym przez surowy charakter i zapach tego nieużytkowanego już od 13 lat budynku. W odróżnieniu od poprzednich edycji wystawy, tym razem nie uświadczymy tu kompletnej linii lakierniczej, przy której dotychczas zaparkowane były zabytkowe samochody. Kompleks w środku oczyszczono, ale jednocześnie przeniesiono tu oryginalne bramy „witające” i „żegnające” przyjeżdżających do FSO od strony ulicy Kotsisa.
Wystawa w Fabryce. Co tam znajdziemy?
Ekspozycja obecnie składa się z ok. 230 samochodów z perspektywą rozszerzenia jej do ok. 600 aut. Poza produktami z samej FSO (czyli Warszawami, Syrenami, Fiatami 125p, Polonezami, modelami Daewoo) znajdziemy tam sporo Fiatów 126p i Cinquecento, polskich aut dostawczych (Żuki, Nysy, Lubliny) oraz ciężarowych (głównie Stary), a także modeli zachodnich, z bloku wschodniego, z Japonii czy USA. Spośród najciekawszych eksponatów warto wymienić chociażby Poloneza Trucka z minimalnym przebiegiem (w idealnym stanie zachowania), prototyp uterenowionego Poloneza Analoga i… nigdy nie zmontowane do końca nadwozie Chevroleta Aveo z ostatnich lat funkcjonowania fabryki. Organizatorzy zapewniają, że ekspozycja będzie się systematycznie zmieniać, stąd wybierając się ponownie na wystawę jest szansa zobaczenia nowych eksponatów.
Wystawa w obecnej formie jest dziełem Fundacji Ochrony Zabytków Przemysłu i Techniki oraz Muzeum Miałem Kiedyś Takiego przy współpracy z właścicielem terenu, firmą Okam. Wiadomo jednak, że budynek starej lakierni z czasem zostanie zburzony, stąd ekspozycja – jeśli będzie kontynuowana – będzie musiała przenieść się do innego budynku. Być może do któregoś z sąsiednich, który na zostać zachowany (pamiętającego najlepsze czasy FSO, ale po kompleksowej renowacji).
Wystawa w FSO – bilety, godziny otwarcia
Wystawę w Fabryce można odwiedzać tylko w wybrane weekendy miesiąca, w godzinach 10:00-18:00. Na pewno będzie otwarta w dniach 21-22 września 2024 r. oraz w dwa weekendy października: 5-6 oraz 19-20.10.2024 r. Niebawem wystartuje rezerwacja biletów na kolejne miesiące. Bilet normalny kosztuje 50 zł, natomiast ulgowy – 40 zł (dla uczniów, studentów do 26 roku życia, emerytów i rencistów). Opłaty nie obowiązują dzieci do lat 5 i osób niepełnosprawnych wraz z jednym opiekunem. Istnieje możliwość zakupu biletu rodzinnego za 150 zł. W jego skład mogą wejść 2 osoby dorosłe i 2 dzieci lub 1 osoba dorosła i 3 dzieci (do 18 roku życia). Bilety na Wystawę można kupić wyłącznie online na stronie fozpit.org lub goout.net.
Redakcja poleca:
Klasyki PRL-u. Co warto o nich wiedzieć? Poradnik kupującego
Jak produkowano Poloneza? Unikalny dokument o polskim klasyku
